dinsdag 4 september 2012

Vroeg-barok en death metal versterken elkaar in Onderwereld




Stadsfestival Zwolle
MUZIEKTHEATER: KamerOperahuis met “Retourtje Onderwereld”
(Claudio Monteverdi, Ben Lammerts van Bueren & Burial Earth)
Regie: Arlon Luijten. Stadsgracht & De Spiegel, Zwolle.
Zaterdag 1 september
****
foto affiche 'Retourtje Onderwereld'

door Margaretha Coornstra
“Helaas niet geschikt voor rolstoelen,” zo meldde de vooraankondiging liefjes. Vlak voor aanvang blijkt dat een misleidend eufemisme, want iedereen met spier-, gewrichts- of evenwichtsproblemen kan deze voorstelling wel vergeten. Althans de fragmenten op de Stadsgracht. Daarvoor moet je namelijk achterstevoren via een loodrechte ladder afdalen langs de kade, waarna een smal, drijvend wiebelsteigertje wacht. En daar ligt niet de rondvaartboot die je je had voorgesteld, maar een fragiel ogende Giethoorns gondelachtig iets.
Vandaar dat de boottocht hier alleen van horen zeggen wordt samengevat: een als konijn verklede Orpheus viert zijn vrijgezellenfeest, ontvangt het doodsbericht van verloofde Eurydice en zet koers richting Onderwereld om haar terug te halen. Die Onderwereld bevindt zich “in de krochten” van theater De Spiegel. Daar blijkt de 45 minuten durende voorstelling een staande receptie, maar zéér de moeite waard voor wie dat volhoudt.
“Laat varen alle hoop / gij die hier binnengaat!” scanderen de vier vrouwelijke hellegeesten die het publiek naar de kelder des onheils voeren. De vormgeving (door Nadja Turlings) blijkt even low-budget als illuster, vol danteske gruweldetails. Drie levensgrote herten spelen basgitaar, badend in een bloedrode schemering. De vier quasi-halfnaakte geesten spinnen de opgewonden bazelende doden langzaam in tot cocons van transparant folie, een griezelig praktische vondst.

Wat ook formidabel uitpakt, is de synthese van Monteverdi’s vroege barok met de melodic death metal van Burial Earth. De muziekstructuren sluiten naadloos aan en versterken elkaars dramatiek. En het belcanto in de smeekbede van Orpheus (Robbert Muuse) contrasteert wonderschoon met het striemend sarcasme en de overdonderende decibels waarmee Charon (Joey van der Hart) hem afsnauwt: “Laaaa tua bélla Euridice!”
Roerend is vervolgens de entree van die Eurydice (sopraan Esther van Zijl) in haar sluike bruidsjurk. En ach, hoe aangrijpend is het om haar - geheel witgesluierd en statig opgericht op de voorplecht van een bootje - over de Stadsgracht te zien wegglijden. Vooral wanneer je de afloop kent.



© Margaretha Coornstra i.o.v. de Stentor, 4-9-2012