maandag 30 januari 2012

Ellen ten Damme: alle registers open

MUZIEK
'Breder dan klassiek'
Ellen ten Damme

Sinfonietta Amsterdam o.l.v. Candida Thompson
De Spiegel Zwolle, 7 januari 2012

door Margaretha Coornstra

Het is meteen raak. Op een halfduister podium, gehuld in een zwart sluiergewaad en gezeten achter een nederig traporgeltje, zingt Ellen ten Damme ‘Ik heb nog veel te leren’. Onherbergzaam schril klinkt haar stem waar ze matenlang in de hoogste regionen toeft. En dat ze evenmin terugdeinst voor een snelle afdaling, bewijst de nuchtere woordkeus in het volgende nummer ‘Dit lied gaat over jou.’
Liefde is het thema, maar dan wel in al haar facetten. Want meervoudig artieste Ten Damme bewijst zich weer als een paradoxaal podiumbeest. Soms agressief (‘Ik hoop dat het slecht met je gaat’, soms banaal (‘Als een dief in de nacht’), nu eens dramatisch (‘Ik lach, maar jij bent er niet’), dan poëtisch (‘Het regende zon’).

Onbevreesd springt ze rond op haar torenhoge stiletto’s, bespeelt al zingend haar viool en trekt alle stemregisters open. Soms met Keltische Kate Bush-invloeden (‘Verder, verder’), dan weer invoegend bij de Berlijnse theatertraditie.
In een zwart/gouden barokpakje demonstreert ze haar enorme stembereik en klassieke techniek via Nina Hagen’s onsterfelijke ‘Naturträne’, na de markante intro op het cimbalom. En al blijft ze qua kleur en interpretatie dicht bij Hagens originele versie uit 1978, ze voegt er – nu rijper en wijzer dan Hagen toen was – een huiveringwekkende existentiële dimensie aan toe. Ook de sfeervolle, vindingrijk geïnstrumenteerde en volmaakt sluitende arrangementen vormen een niet te onderschatten succesfactor.

En bij alle theatrale capriolen slaagt Sinfonietta Amsterdam erin om gewoon zichzelf te blijven. Hooguit zingen ze een kort riedeltje mee of stampen ritmisch op de vloer. Meer hoeft ook niet, als je zo’n allertederst, ja bijna schroomvallig bijeengestreken Adagietto uit Mahlers Vijfde te bieden hebt, kwetsbaar en flakkerend als een kaarsvlam op de tocht.
Want naast Ten Dammes wonderschone chanson ‘Het gras’ (op tekst van Harry Mulisch) zingt het strijkersensemble hiermee toch het ultieme liefdeslied van de avond.


© Margaretha Coornstra, i.o.v. de Stentor, 9-1-2012