'Mann, Weib und Gesang'

Een romantisch huisconcert

Voorafgaand persbericht:

"Klassieke muziek kan feestelijk en gezellig zijn. Sopraan Clara de Vries, haar leerling Rob de Bree (tenor), hun pianist Noor van Duinen en Noors leerling Gerben Dirven hebben dat bewezen. In een apart huisconcert op een bijzondere plek (een romantische woonboerderij aan de IJssel tussen Zalk en Hattem) hadden zij samen met 60 bezoekers een vrolijke, sprookjesachtige middag. Iedereen reed na afloop opgeruimd via de Geldersedijk de werkweek tegemoet. Men had iets meegemaakt; men was ervan opgeknapt.

Dat was op 8 juli. Het gaat op zondagmiddag 30 september aanstaande weer gebeuren. In een gemoedelijke omgeving zonder afstand tussen muzikanten en publiek creëren liederen en duetten van Schubert, Mendelssohn en Schumann (op teksten van Heine en Von Chamisso) een persoonlijke sfeer waarin iedereen zich op z’n gemak voelt. Het gaat over gecompliceerde menselijke gevoelens. Daar ga je voorzichtig mee om.

Na de pauze schakelen de zangers en hun begeleider over op een ander register. De gevoelens die de muziek tot uitdrukking brengt, komen recht uit het hart en krijgen de vrije loop. Uitbundig blij en soms meeslepend bedroefd laten de zangers horen wat de liefde met hen doet. Aria’s en duetten uit Die Zauberflöte getuigen van de onverbiddelijke macht van de liefde. Liederen van Pauline Viardot gunnen de bezoekers een blik in het vrouwelijk gemoed dat door de magische liefde is aangeraakt.

Aan het slot van dit gevarieerde programma zitten de gasten midden in scènes van beroemde opera’s en operettes: Parelvissers, Land des Lächelns, Zigeunerbaron. Iedereen die houdt van zang, klassieke muziek en romantische liefdesavonturen, is van harte welkom."

 

© Rob de Bree, 2012

 

Moritz von Schwind, 'Schubertiade'

 

Biedermeier huisconcert aan de IJssel

Clara de Vries & Rob de Bree (zang)
Noor Slump-van Duinen & Gerben Dirven (piano)
en Guido Slump (gastheer)
 Geldersedijk Hattem, zondag 30 september 2012

door Margaretha Coornstra

 

Een zonovergoten herfstdag op de Veluwe, een rietgedekte boerderij tegen de rivierdijk – sfeervoller locatie voor een klassiek huisconcert is nauwelijks denkbaar. Binnen versterken antieke mahoniehouten meubels en zacht getinte gobelin wandtapijten de sfeer van nostalgie. Terwijl enkele tientallen gasten hun plekje zoeken, zit een jongeman over het toetsen van een oude zwarte Bechstein-vleugel gebogen en laat dromerige pianoklanken door het salon dwarrelen.

Romantische liederen
Het programmaboekje toont een uitgekiend programma, waarbij voor de pauze het Duitse romantische Lied centraal staat. Flarden uit Schumanns cyclus Frauenliebe und -Leben (met teksten van Adelbert von Chamisso) zijn ingenieus vervlochten met poëzie van Heinrich Heine, getoonzet door Schubert en Mendelssohn. 

Twee beroepsmusici (sopraan Clara de Vries en pianiste Noor Slump-van Duinen) en twee bevlogen amateurs (tenor Rob de Bree en pianist Gerben Dirven) geven tezamen gestalte aan wat Clara ‘De Deutsche Seele ten top’ noemt. Neerlandicus Rob de Bree, sinds vier jaar zangleerling van Clara, voorziet het repertoire van fijnzinnige cultuurhistorische inleidingen. Daarbij grijpt hij niet hoog en graaft niet diep; hij licht slechts een tipje van de sluier op. Een vleugje relativerende humor ontbreekt daarbij niet.

Aan Clara de eer om dit huisconcert te openen met het verstilde Seit ich ihn gesehen, dat gelijk het thema introduceert: de ontluikende liefde tussen man en vrouw, met alle verwarrende gewaarwordingen van dien. Rob bezingt onder meer een vakantie aan zee, met Das Fischermädchen (Schubert). Kenmerkend aan beider voordracht zijn de bedachtzame dictie en dynamiek. Alle twee zijn ze letterlijk verstaanbaar. En ze accentueren dichtregels met volumewisselingen en cesuren, daarin soepel en vaardig begeleid door pianiste Noor van Duinen. De akoestiek in huize Slump-van Duinen blijkt overigens heel schappelijk voor kamermuziek.Tijdens de duetten neemt de relatief zachte zangstem van Rob een bescheiden plaats in naast de geschoolde sopraan van Clara. Maar in liederen als Am Meer (Schubert) en Ich wollt’, meine Schmerzen ergössen sich treedt hij krachtig naar voren met een weldoordachte interpretatie.



Heinrich Heine

Voor een instrumentaal intermezzo zorgt Gerben Dirven, leerling van Noor van Duinen. Met een smaakvolle parafrase op het Ständchen van Schubert, zó integer benaderd en aandachtig weergegeven dat je plotseling weer beseft: wat een ontroerende muziek is dit eigenlijk.

Natuur en liefde

Na de pauze echter laten de musici alle mijmering en schroomvalligheid achter zich voor ‘Vrolijke aria’s en liederen over natuur en liefde’, zoals dit gedeelte heet. Zo zingt Clara een drietal mazurka’s van Fréderic Chopin, bewerkt door Chopins tijdgenote en goede vriendin Pauline Viardot. En wat komt Clara’s elegante timbre prachtig tot haar recht in deze zwierige, Franstalige liederen!

Even verfrissend zijn haar bijdragen in een paar opera- en operettefragmenten. Een paar duetten uit Die Zauberflöte en Pamina’s aria Ach, ich fühl' ’s geven de indruk dat ze bij Mozart nog beter op haar plaats is dan bij Schumann;  ja, dat haar stem eigenlijk de grote lijnen en ruime tessituur van de opera verlangt. Ook bij Rob zie en hoor je zijn affiniteit met Die Zauberflöte. Als een ware Papageno toont hij een ontwapenende dosis komisch talent, zonder te vervallen in flauwiteiten. De baritonpartijen gaan hem overigens comfortabel af, al deinst hij evenmin terug voor Tamino’s tenorpartij in het uitputtend legato van Dies Bildnis ist bezaubernd schön. Compliment ook aan Noor van Duinen die, zelfs al betreft het hier een klavieruittrekesel, consistent mozartiaans begeleidt, met heldere aanslag en spaarzaam pedaalgebruik.

Papageno (door librettist Emanuel Schikaneder)

Nog zo’n geanimeerd, zelfs aanstekelijk moment: het humoristisch duet Wer uns getraut uit Der Zigeunerbaron van Johann Strauss jr. Gastheer Guido Slump (die zich tot dusver bescheiden op de achtergrond heeft gehouden) bewijst hier goede diensten in zijn spreekrol als ondervrager van het zigeunerkoppel.
Dat ook hij over een zangstem beschikt, bewijst het onbetwiste pièce de résistance van dit intieme huiskamerconcert: het beroemde duet uit De Parelvissers. Guido onthult hier een welluidende bariton, die zich fraai verstrengelt met een lyrisch uit de verf komende tenorpartij van Rob. Met vereende krachten tillen ze Bizets karakteristieke harmonieën verrassend gaaf over het voetlicht, recht naar het hart van de aanwezigen. Het publiek applaudisseert verrukt en er weerklinken verzuchtingen als: “Tjonge, dit is nog eens echt een leuk middagje!”

En het is precies deze reactie die het welslagen van dit project verwoordt. Want wat zich hier voltrok, was een onvervalst biedermeier huisconcert: intiem, laagdrempelig en pretentieloos. Een primair sociaal gebeuren, dat de kunst bij de mensen brengt in plaats van omgekeerd. Met gelijkwaardige rollen voor musicus en luisteraar.

 
© Margaretha Coornstra, 2012