Italië in Flevoland

zie www.travellinginbaroque.com

Flevoland maakt zich op voor de achtste editie van ‘Travelling in Baroque’. Het klassieke muziekfestival, in 2008 opgericht door het Apollo Ensemble, heeft ditmaal Italië als thema.

door Margaretha Coornstra

De vrolijke landkaart op de website alleen al geeft me een warm gevoel: zeven Fiatjes 500, verspreid over de Flevopolder. Prompt denk ik aan mijn lieve opa Hidde die, als machinist bij een baggerbedrijf, niet alleen meehielp om de provincie Flevoland boven water te krijgen, maar van het salaris ook een gloednieuwe Fiat 500 kocht. Waarmee hij meteen dwars door de Alpen richting Italië knorde, want hij wilde zo graag eens zien waar die autootjes nou eigenlijk gemaakt werden.
Maar op 7, 8 en 9 augustus hoeven we niet over de Alpen om Italië te beleven. Het vlakke polderland en zijn rechtlijnige, functionele architectuur volstaan als uitvalsbasis voor een avontuurlijke rondreis. En de mentale route daarvan kronkelt vele honderden kilometers voorbij de grenzen van Flevoland. Je hoeft je slechts te verplaatsen van de ene concertlocatie naar de andere. Per fiets, per auto of – op zaterdag 8 augustus – per touringcar, voor een ‘Zomerreis door de Noordoostpolder’ met muziekrecensent Rudolf Nammensma als reisleider.

Op Urk vindt dan zelfs een nationale première plaats: twee in 1990 ontdekte duetten voor viool en fagot van Niccolò Paganini, uit te voeren door violiste Daphne Oltheten en fagottist Thomas Oltheten. Een prikkelende paradox: juist in het oude Kerkje aan de Zee, op dat zo calvinistische ex-eilandje, klinkt muziek van de zwartharige Italiaanse ‘duivel’. Want Paganini was niet alleen uitzonderlijk virtuoos, hij cultiveerde ook zorgvuldig zijn excentrieke, ja morbide imago; zo placht hij zich regelmatig wit te schminken en ’s nachts op kerkhoven tussen de graven te spelen.
Nog een pikant detail bij dit Urker concert is de viool: anno 1691 in Amsterdam gebouwd door Willem van der Sijde en in de vorige eeuw een tijdlang eigendom van de jonge prinses Juliana, die zo’n vijftien jaar lang vioolles kreeg. Overigens valt het nog niet mee om Paganini te spelen op een authentiek instrument, weet zakelijk leider en klavecinist Marion Boshuizen: “Vroeger hadden die violen amper genoeg ruimte voor wat hij allemaal aan techniek verlangde.”

Ietwat spijtig constateert ze dat er geen echte Italiaanse opera in het programma zit. Hoewel, in Zeewolde wordt een mini-operaatje opgevoerd: ‘La Ninfa’, De Nimf. Geconstrueerd door The Scroll Ensemble; jonge specialisten in oude muziek, die zich vooral toeleggen op improvisatie en speelse presentatie. Diezelfde middag onthullen zij ook de werking van een mysterieuze, zeventiende eeuwse ‘muziekmachine’, waarmee het publiek ter plekke een nieuw muziekstuk mag componeren.

Alle locaties zijn met zorg uitgekozen, beklemtoont Boshuizen. “Voor ieder concert hebben we een passende ruimte gezocht. Bezoekers moeten niet alleen comfortabel kunnen zitten, maar de zaal moet ook de juiste akoestiek hebben. Dat laatste is tevens de reden dat we geen openluchtfestival zijn.”
Opmerkelijk waren de locaties van twee ‘kick-offs’ op 15 en 16 mei: de Waalse Kerk in Amsterdam en de Paleiskerk in Den Haag. Daarmee werd het specifieke polderfestival alvast uitdrukkelijk in de Randstad aangekondigd. En wel om twee redenen, licht Boshuizen toe. Eén daarvan was een tegemoetkoming aan de Randstedelingen die de provincie vaak als ‘te ver weg’ ervaren. “Zo´n mooie programmering, wat jammer toch dat je voor die concerten alleen in Flevoland terechtkunt…!” luidde een veelgehoorde verzuchting. “Maar bovendien lijken veel andere Randstedelingen niet eens te beseffen dat er ook in de rest van Nederland wel degelijk aan cultuur wordt gedaan, ” zegt Marion Boshuizen lachend. “Dus we wilden ze even laten weten dat hier in de polder echt iets héél moois gebeurt!”

Travelling in Baroque: Italië. Flevoland, 7-9 augustus.
www.travellinginbaroque.com

i.o.v. de Stentor, 6-8-2015