Het
is alweer een dik jaar geleden dat Margriet Vroomans om 7 uur ’s ochtends de Radio
4-luisteraars begroette als hun nieuwe presentator. Waar tot januari 2010 Hans
Haffmans met Viertakt Vroeg een programma presenteerde óver klassieke muziek,
is KRO’s Ochtend van 4 vooral een
programma mét klassieke muziek. Op maandag is Mieke van der Weij de gastvrouw, op andere
werkdagen Margriet Vroomans. Het nieuwe format – een mix van toegankelijke
klassieke muziek en luchtige nieuwsgesprekken - zoekt bewust een groter publiek. [interview uit 2011]
door Margaretha Coornstra
“Ik
ben geen kenner, ik ben een liefhebber,” zo typeerde Margriet Vroomans zichzelf
een jaar geleden. Wat bedoelde ze daarmee?
“Nou
ja, ik ben geen musicoloog en geen musicus. Het programma wordt samengesteld
door musicologen. Maar zelf hoor ik eerder bij het publiek dat wij willen aanspreken.
Mensen die van klassieke muziek houden en in een
rustige sfeer, in een zogeheten 'slow zone', aan hun dag willen beginnen.
En die door het programma misschien geïnspireerd raken om naar sommige muziekstukken
wat vaker te luisteren of er iets over te lezen. Dat heb ik zelf regelmatig:
dat ik na zo’n Ochtend van 4 toch iets meer wil weten over een componist, en
meer werk van hem wil leren kennen.”
Kunnen we zeggen dat De Ochtend van 4 minder elitair is
dan Viertakt Vroeg?
“Elitair
vind ik een te negatief woord. Daarmee zet je alle kenners van klassieke muziek
als elitair weg. Viertakt Vroeg was niet elitair, het was gewoon een programma over
klassieke muziek. Maar we hebben de formule wel veranderd, omdat we meer luisteraars
willen bereiken. ‘Meer’ wil zeggen: ook de mensen die eigenlijk best graag klassieke
muziek horen, maar voor wie de drempel gevoelsmatig nog te hoog is.
Bijvoorbeeld doordat ze het idee hebben dat je er eerst veel vanaf moet weten
om ervan te kunnen genieten.”
Hoe reageren
luisteraars op de mix van muziek en nieuwsgesprekken?
“Laatst
sprak ik nog een collega van een andere omroep, die vertelde hoe goed hem die
combinatie beviel: “Want ik vind het heerlijk om ‘s morgens naar muziek te
luisteren, zonder het nieuws tot in detail te volgen. Maar tegelijk wil ik niet
volledig afgesloten zijn van de buitenwereld.”
Kijk,
dat is precies wat ons voor ogen stond. Niet die constante staccato nieuwsstroom van Radio 1, maar wel contact houden met de werkelijkheid.
We zoomen ook in op het culturele nieuws; dat is een apart onderdeel van het
programma. En op vrijdag hebben we A.L. Snijders, winnaar van de Constantijn Huygens
Prijs 2010, met een pasgeschreven ‘zkv’, een Zeer Kort Verhaal: fijnzinnige observaties
in enkele zinnen, werkelijk juwééltjes..! Met zulke elementen proberen
we De Ochtend van 4 voor steeds meer mensen aantrekkelijk te maken.”
Vanwaar jouw eigen liefde
voor klassieke muziek? Van huis uit meegekregen?
Ja,
ik ben zelfs een van de weinigen thuis die geen instrument bespeelt. Mijn ouders zijn echte liefhebbers, die met
name altijd heel veel hebben gezongen. Mijn moeder zat vroeger bij het Haagse
jongedameskoor ‘Door Zingen Levensvreugde’, kortweg Dozile genoemd. Mijn vader
was lid van De Verenigde Zangers, ook in Den Haag. Mijn jongste broer is pianist in het
Metropole Orkest en mijn zoon studeert nu jazzpiano aan het conservatorium... En tja, zelf heb
ik ook altijd veel van klassieke muziek gehouden. Maar op een of andere manier
had ik nooit de tijd en het geduld om zelf een instrument te leren bespelen. En waarschijnlijk had ik ook niet genoeg talent.”
Maar nu duik je
alsnog in de muziekhistorie om toelichtingen te schrijven. Ik ving iets op over
Verdi, die zich te Scheveningen zeer onbehaaglijk voelde bij het besef hoe diep
Nederland onder de zeespiegel lag...
“Verdi
hoorde bij het thema van deze zomer: buitenlandse componisten die Nederland
hebben bezocht. De teksten rond zulke hoofdthema’s worden door de samenstellers
van het programma geschreven. Daarnaast krijg ik
tekstuele bouwstenen aangeleverd van de muzieksamenstellers, en aan de hand
daarvan schrijf of herschrijf ik inderdaad zelf de verbindende teksten. En daar probeer ik dan geen lesje
van te maken, met jaartallen en stijlkenmerken en zo. Ik zoek liever een
anecdote waarin mensen iets van zichzelf herkennen, waardoor ze zich enigszins met
de componist kunnen identificeren.”
Zodat ze zich meer
en meer thuis gaan voelen in de klassieke hoek?
“Ja.
Want er zijn nog zoveel mensen die simpelweg niet gewend zijn om naar klassieke
muziek te luisteren en daarom niet gauw op Radio 4 zullen afstemmen. Ik denk aan
jongeren, maar ook aan mensen uit niet-Westerse culturen. Telkens als ik in de
concertzaal kom, zie ik een wat ouder en grotendeels wit publiek. Dat vind ik ontzettend
jammer! Ik denk dat je er als programmamaker terdege rekening mee moet houden
dat de samenstelling van de Nederlandse bevolking is veranderd. Dat hier veel
mensen wonen die niet met de Europese cultuur zijn opgegroeid. En dat we, als
we het maatschappelijk draagvlak voor klassieke muziek overeind willen houden,
ook hen daarbij moeten betrekken.”
KRO De Ochtend van 4, Radio 4, maandag t/m vrijdag 07:00 - 09:00
(i.o.v. Luister, 2011)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten