zondag 18 januari 2015

‘Don Giovanni’ leeft in het hier en nu



PR-foto: scène uit Don Giovanni, met  HET Symfonieorkest (regie: Eva Buchmann)


door Margaretha Coornstra


ZWOLLE - “De vleesgeworden sensualiteit en passie,” zo typeert de website het hoofdpersonage. Niet voor niets is ‘Don Juanisme’ een psychiatrische term voor hyperseksualiteit bij mannen. Maar pathologisch of niet, feit blijft dat de legendarische ladykiller zowel Mozart als librettist Da Ponte inspireerde tot een diepzinnige en spannende opera. In de eerste acte wordt meteen al een moord gepleegd. Waarna de titelheld de ene vrouw na de andere verovert: “want wie aan één vrouw trouw is, doet de rest tekort,” zo rechtvaardigt hij zijn promiscue leefstijl.
 Op 18 januari komt Don Giovanni in een veelgeprezen vertolking naar Zwolle, in gezelschap van HET Symfonieorkest. Regisseuse Eva Buchmann − Zwitserse van geboorte en gehuwd met chef-dirigent Jan Willem de Vriend − creëerde in 2013 een ongewone enscenering voor het operafestival in St. Moritz. Daarin speelden ook haar echtgenoot en zijn orkest een prominente rol, en wel in letterlijke zin.
De Vriend: “Eva maakte een opera rondom het orkest en betrok de musici actief in het verhaal. Zij zitten dus niet onzichtbaar in de orkestbak, maar juist middenin het publiek. De setting heeft iets van een Grieks amfitheater, met de sfeer van kamermuziek. Je zit er als publiek aan twee of drie kanten omheen, op enkele meters afstand van de uitvoerenden. Dat is zó intiem, zo bijzonder…!”
De Don Giovanni van Buchmann en De Vriend werd dan ook luidkeels bejubeld in St. Moritz en omstreken. Zo luid zelfs dat de productie in 2014 werd hernomen in Basel. “Dat werd ook een ongelofelijk succes, compleet met rijen voor de kassa,” blikt Jan Willem de Vriend terug.

En ja, vervolgens rees de onvermijdelijke vraag: waarom geen uitvoeringen in Nederland, voor het eigen trouwe publiek? “We hebben een aantal theaters benaderd en degenen uitgezocht die het snelst reageerden: Zwolle, Amsterdam en Den Haag. En aangezien alles al kant en klaar is − we hebben immers kostuums, decors, alles! – kunnen we een spotgoedkope operaproductie neerzetten.”
Kreeg de 18e eeuwse opera ook een zogeheten ‘eigentijds jasje’? “Nou, als je het zogenaamde Regietheater bedoelt, waarbij het hele verhaal zich bijvoorbeeld in een keuken afspeelt of waar je met z’n allen in een vliegtuig gaat zitten – nee, dat is hier zeker niet aan de orde. Maar je ziet ook geen historische kostuums. Eva heeft gekozen voor een tijdloze enscenering in een abstract decor.”
Een slechterik is Don Giovanni overigens niet, benadrukt De Vriend: “Als je de Da Ponte-opera’s van Mozart bekijkt, dan valt op dat geen enkel personage goed of slecht is. Het zijn allemaal levende karakters die hun eigen ontwikkeling doormaken. En Eva’s grote kracht is de personenregie, dus de focus ligt op die karakters. Het mooie is: dat heeft ook zijn weerslag op de orkestpartijen. Elk personage krijgt ook in muzikaal opzicht een eigen interpretatie.”
Hoe wordt de titelrol benaderd? “O, Don Giovanni gaat alle kanten op; hij is een kleurrijke, maar ook ongrijpbare persoonlijkheid. Wanneer hij de scène verlaat, verdwijnt alle kleur met hem. Enerzijds is hij een eigenlijk een heel tedere man, anderzijds ook grenzeloos: alle mensen zijn gewoon van hém. Eva heeft hem vooral neergezet als iemand die helemaal in het hier en nu leeft, zonder gedachten aan een verleden of toekomst. Waarmee hij ook weer enorme jaloezie wekt bij anderen. Want wie kan dat nog…?”
 
De Spiegel Zwolle, zondag 18 januari 2015
www.operadongiovanni.nl

Geen opmerkingen:

Een reactie posten