maandag 17 november 2014

De gamba van Marais


Dansen voor de Zonnekoning

KLASSIEKE MUZIEK recensie
‘De gamba van Marais’. Lutherse Kerk Zwolle, 22/10. 4 sterren.
Nog te zien in Deventer, op 22 mei 2015


Marin Marais, door André Bouys, 1704.
door Margaretha Coornstra


ZWOLLE – “De dans was aan het Franse hof … geen onschuldig vermaak, maar een ceremonie waarbij de absolute macht van de vorst werd gevierd.” Zo’n zinnetje uit de toelichting blijft nazoemen. Het verklaart meteen de precieuze nadrukkelijkheid die deze hofdansen doorgaans kenmerkt. Zoals nu bij Mieneke van der Velde (viola da gamba) en Fred Jacobs (theorbe), die in Zwolle van start gaan met hun tournee ‘De gamba van Marais – Muziek voor de Zonnekoning’.

Marin Marais (1656-1728) speelde zelf gamba ‘als een engel’, volgens deskundige tijdgenoten. Maar Mieneke van der Velde blijkt ook niet mis. Haar frasering is eloquent, haar tonen blijft ze liefdevol vormgeven tot ze verklonken zijn. Met een verlangend reikhalzen in de ‘Préludes’, gedistingeerde articulatie in de ‘Chaconne en Rondeau’ in G en delicate ‘echo’s’ in het ‘Ballet en Rondeau’ in d. Terloops klinkende versieringen zijn met zorg aangebracht; je associeert ze met het houtsnijwerk-met-bladgoud op haar historische Despont-basgamba uit 1617.

Overigens heeft Marais niet als enige het woord. Het programma vermeldt ook werk van Robert de Visée, Marais’ collega in ‘Les 24 Violons du Roy’, het elite-orkest van de koning. Fred Jacobs soleert hierin op zijn theorbe-replica van zo’n tien jaar oud, één van de slechts drie exemplaren in Europa. Hij vertelt dat de Franse théorbe een wezenlijk ander instrument is dan de Italiaanse tiorba, “met een groter corpus en een meer trage, maar ook warmere klank.”
Wat hij metterdaad laat horen in diepe, sonore en fraai geprononceerde baslijnen. Waarlijk wonderschone minuten beleven we aan de Prélude in a, waar Jacobs een lome, Iberisch aandoende namiddagsfeer schildert.

Eerlijk is eerlijk: als concertmuziek is dit repertoire ietwat aan de statische kant. Maar het is prachtmateriaal om, zoals een bezoeker het verwoordt, “heerlijk bij weg te doezelen”.


© Margaretha Coornstra, i.o.v. de Stentor, 24-10-2014

Geen opmerkingen:

Een reactie posten