ZWOLLE – ‘Balkanologie’. Le Mystère des Voix Bulgares o.l.v. prof. Dora Hristova. De Spiegel, 2/2 2007
Standvastigheid is het woord. Optimale beheersing. Eénentwintig vrouwen op rij staan daar doodkalm je reinste vocale jongleerkunsten uit te halen. Hun motoriek lijkt even roerloos als het non-vibrato dat ze voortbrengen; geen beweging verraadt ook maar een spoortje van ademtechnische worsteling.
Op het eerste gehoor lijkt de strakke, scherpe sound een aanslag op de stembanden. Maar te oordelen naar de leeftijd van sommige solistes kent deze methode geen schadelijke lange-termijn-effecten – integendeel, zou je zeggen.
Het ensemble Le Mystère des Voix Bulgares is opgericht in 1952. In een halve eeuw hebben deze ‘priesteressen van de Bulgaarse zang’ hun muzikale erfgoed boven zichzelf uitgetild.
De titel ‘Balkanologie’ verwijst naar de breedte van dit programma, dat over de Bulgaarse grenzen heenkijkt. Niet zelden ook doemen klanken op die lijken overgewaaid van gene zijde van Bosporus of Middellandse Zee. Vijf instrumentalisten – afkomstig van de Academie voor Muziek en Dans te Plovdiv - brengen een paar smeuïge intermezzi op volksinstrumenten als de gaida (doedelzak), de gdulka (viool) en de tapan (grote trom).
Hoewel uitgedost in kleurige Balkankostuums, is het gezelschap wars van elke toeristische inslag. Ook wat repertoire betreft maakt men geen knieval voor de massa. Traditionele melodieën zijn smaakvol vervat in een vaak ingenieuze meerstemmigheid. Zoals de subtiel schuivende chromatiek in Ogreyalo yasno slantze of de authentieke harmonieën in het komische duet Turlupe lupe.
Na de pauze volgt een reeks eigentijdse composities, geënt op de folklore doch voorzien van complexe dissonanten waarbinnen het koor onwrikbaar op toon blijft. Arrangeur Stefan Dragostinov creëerde voor Baba Luk Posela een eigen, Oost-Europese close harmony. Ivan Spassov voorzag de meisjesnaam Mehmetyo van een wijd uitwaaierend aureool van klokkengebeier.
En ja: chapeau voor dirigente Dora Hristova met haar rappe en resolute gebaren, die ook bij dit onderdeel geen papieren partituur van node heeft! Zo’n detail tekent de diepgang van Le Mystère: mens en muziek tot op het merg met elkaar vergroeid.
(i.o.v. de Stentor, 2007)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten